Κοινωνικός Κομφορμισμός

 Σχεδιάγραμμα, κείμενα και βιβλιογραφία για το θέμα "Μαζοποίηση- Κοινωνικός Κομφορμισμός", από το φιλολογικό blog www.vlioras.gr

"Κοινωνικός Κομφορμισμός-Κοινή γνώμη", από το www.classmemo.blogspot.gr


"Κοινωνικός κομφορμισμός", από το eperiodiko, my.aegean.gr


Η δύναμη της μάζας είναι τόσο μεγάλη που όταν κάποιος βρεθεί στα δεσμά της δύσκολα μπορεί να ξεφύγει από αυτά. Η μάζα ασκεί αρνητική επιρροή στο κάθε μεμονωμένο άτομο κάτι που είναι ιδιαίτερα εμφανές στις μέρες μας. Η κοινωνία μας διέπεται από δημοκρατικές αρχές που κατοχυρώνουν την απόλυτη ελευθερία έκφρασης και δράσης για καθένα που διαβιώνει μέσα σε αυτήν. Παρόλο που θεσμικά θεωρούμαστε απόλυτα ελεύθεροι η σύγχρονη εποχή, κατατρύχεται από το φαινόμενο του κοινωνικού κομφορμισμού

Οι άνθρωποι παρουσιάζουν ορισμένα ομοιογενή χαρακτηριστικά που είναι απότοκος της επίδρασης που ασκεί η δύναμη της μάζας στο κάθε μεμονωμένο άτομο. Παρουσιάζεται με άλλα λόγια μια όλο και συχνότερη τάση ταύτισης και εξομοίωσης του κάθε ατόμου με τους άλλους. Ο κοινωνικός κομφορμισμός και η δύναμη της μάζας είναι σε πολλές περιπτώσεις τόσο ισχυρές που το άτομο συνθλίβεται και δεν μπορεί να απαλλαγεί από τα δεσμά του. Κατανοούμε λοιπόν ότι η πνευματική ανεξαρτησία, που διακηρύσσεται ότι υπάρχει, αποτελεί ουσιαστικά ένα μύθο και μια ουτοπία.

Κατ αρχάς η ελλιπής παιδεία θεωρείται μια από τις βασικότερες αιτίες που καθιστά τον άνθρωπο έρμαιο της μαζοποίησης. Μην έχοντας κατάλληλη παιδεία ο άνθρωπος δεν διαθέτει την κρίση που απαιτείται και η οποία είναι άκρως απαραίτητη για τις προκλήσεις της μαζοποίησης και του κοινωνικού κομφορμισμού που κάνουν αισθητή την παρουσία τους στη σύγχρονη κοινωνία. Απόρροια του γεγονότος αυτού είναι τα άτομα να στέκονται αδύναμα να ελέγξουν όσα τους επιβάλλονται. Ενστερνίζονται έτσι άκριτα οτιδήποτε πράττουν ή τους επιβάλλουν άμεσα ή έμμεσα άλλα άτομα. Τις περισσότερες φορές το άτομο δρα με τρόπο που αντίκειται στις προσωπικές του πεποιθήσεις κάτι που σημαίνει ότι αν όχι χάνεται δεν γίνεται ορατή η ιδιαιτερότητα που χαρακτήρα του κάθε ατόμου.

Στα αίτια του κοινωνικού κομφορμισμού οφείλουμε να εντάξουμε εκτός των άλλων και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Είναι ευρέως γνωστό ότι τα ΜΜΕ και η βιομηχανία του θεάματος δημιουργούν ένα ομοιόμορφο μοντέλο κοινωνικής συμπεριφοράς , προτείνοντας έτοιμες λύσεις και προωθώντας την επονομαζόμενη «Μαζική Κουλτούρα». Το αμύητο κοινό αναπαράγει και ακολουθεί παθητικά ότι προβάλλεται από τα ΜΜΕ θεωρώντας το ορθό. Εύκολα και άκοπα τα άτομα προσαρμόζονται στις αντιλήψεις και τις συνήθειες που δέχονται ακόμα κι αν δεν συνάδουν με την προσωπικότητα τους.

Θα ήταν σκόπιμο επίσης να τονίσουμε ότι καλλιεργείται ένα αίσθημα ασφάλειας μέσω της ένταξης των ατόμων σε μια ευρύτερη ομάδα. Καταρρίπτεται έτσι ο ενδεχόμενος φόβος απόρριψης του διαφορετικού που μπορεί να υπάρχει και αποστερεί από το κάθε μεμονωμένο άτομο τη δυνατότητα ελεύθερης βούλησης και δράσης. Δεν είναι λίγα τα άτομα και ιδιαίτερα σχολικής ηλικίας, που για να γίνουν αποδεκτά από μία ομάδα ατόμων, αρκετές φορές καταβάλλουν προσπάθεια να εξομοιωθούν με τους άλλους υπονομεύοντας έτσι τα δικά τους προσωπικά θέλω και τις δικές τους επιθυμίες. Εύγλωττο είναι το παράδειγμα ατόμων που για να ενταχθούν σε μια ομάδα και ειδικότερα σε μια παρέα συνομηλίκων και μη, υιοθετούν τον τρόπο ομιλίας και έκφρασης των άλλων ατόμων της ομάδας όπως είναι οι βωμολοχίες ή η Argo.

Από τα παραπάνω συνάγεται αβίαστα το συμπέρασμα ότι λανθάνουν αρκετές αρνητικές επιδράσεις από τη μαζοποίηση. Τα άτομα χάνουν την ατομική τους συνείδηση, τη σκέψη, τη βούληση και γενικότερα την ικανότητα ανάληψης πρωτοβουλιών. Προωθείται η μαζική κουλτούρα, ο ιδιαίτερος τρόπος σκέψης του κάθε ατόμου περιστέλλεται και τα ατομικά δικαιώματα του καθενός από εμάς περιορίζονται.

Η συμβολή των φορέων κοινωνικοποίησης κρίνεται ιδιαίτερα σπουδαία για την αντιμετώπιση της μαζοποίησης. Η οικογένεια μπορεί να συμβάλει, ώστε τα μέλη της να δημιουργήσουν μια υγιή προσωπικότητα που βασικό πυλώνα της θα αποτελούν τα προσωπικά ενδιαφέροντα και οι πεποιθήσεις του κάθε ατόμου. Εκτός αυτού ο χώρος της οικογένειας οφείλει να εμφυσήσει στα παιδιά τα διδάγματα εκείνα που απαιτούνται ώστε να αποκτήσουν μηχανισμούς άμυνας για να έχουν τη δυνατότητα να αντιστέκονται σθεναρά στις προκλήσεις της μαζοποίησης διατηρώντας έτσι τα προσωπικά στοιχεία του χαρακτήρα τους. Τα παιδιά και οι μετέπειτα ενήλικες δεν θα χειραγωγούνται από τρίτους αλλά αντίθετα θα μπορούν να διαφυλάξουν αλώβητα τα ιδιαίτερα στοιχεία που απαρτίζουν την προσωπικότητα τους.

Το πρόβλημα του κοινωνικού κομφορμισμού χρήζει άμεσης αντιμετώπισης όχι μόνο από την οικογένεια ως βασικό φορέα κοινωνικοποίησης αλλά και από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Η παιδεία που παρέχεται θα πρέπει να έχει ανθρωπιστικό χαρακτήρα, να τίθεται με άλλα λόγια ο άνθρωπος στο επίκεντρο της προσοχής και του ενδιαφέροντος. Παράλληλα με τον ανθρωπιστικό χαρακτήρα η παιδεία οφείλει να καλλιεργεί την κριτική ικανότητα των διδασκόμενων. Τα άτομα διαθέτοντας κριτική σκέψη δεν θα είναι ανδράποδα αλλά αντίθετα θα έχουν τη δυνατότητα και το θάρρος να αποφασίζουν οι ίδιοι για τον εαυτό τους και θα αναλαμβάνουν, χωρίς τον φόβο της απόρριψης, την ευθύνη της συμπεριφοράς που θα επιδεικνύουν και θα είναι διαφορετική από έναν ορισμένο τρόπο συμπεριφοράς που επιτάσσει η μάζα.

Τέλος τα ΜΜΕ μέσω του σημαντικού ρόλου που διαδραματίζουν και της επιρροής που ασκούν έχουν τη δυνατότητα να προσθέσουν το δικό τους λιθαράκι στην αντιμετώπιση της μαζοποίησης. Χρήσιμη προς αυτή την κατεύθυνση είναι η προβολή υγειών προτύπων από τα ΜΜΕ. Τη θέση της παρουσίασης ενός ενιαίου τρόπου συμπεριφοράς και δράσης από τα ΜΜΕ θα πρέπει να λάβει η δυνατότητα αυτενέργειας και αυτόβουλης δράσης όλων ανεξαιρέτως των ανθρώπων. Η «Mαζική Kουλτούρα» θα πρέπει να παταχθεί ώστε το κάθε άτομο να παρουσιάζει μέσα στην κοινωνία τη δική του προσωπικότητα και όχι μια προσωπικότητα που είναι βασισμένη στις επιβολές της μάζας. Θα μπορέσει έτσι να υπάρξει μια κοινωνία που δεν θα ζει με το φόβο της διαφορετικότητας.

Συνοψίζοντας θα λέγαμε ότι η αντιμετώπιση ενός τόσο σημαντικού και επίκαιρου προβλήματος δεν κρίνεται εύκολη αλλά ούτε και ανέφικτη. Εάν ληφθούν κάποια μέτρα τόσο από την ευρύτερη κοινωνία όσο και από το ίδιο το άτομο το οποίο θα μπορέσει να βασίζεται στα προσωπικά του θέλω μόνο εάν αποκτήσει αυτογνωσία μέσω άσκησης, κριτικής και αυτοελέγχου, τότε μόνο θα μπορέσει να αντιμετωπισθεί και να εξαφανιστεί ο κοινωνικός κομφορμισμός και η μαζοποίηση που κάθε άλλο παρά αρνητικά αποτελέσματα επιφέρουν τόσο στην κοινωνία που οπισθοδρομεί όσο και στο άτομο που χάνει τη βούλησή του.